گر کسی فکر کند که انقلاب اسلامی ایران در ۲۲ بهمن ۵۷ تمام شد یا گمان کند انقلاب فرانسه با فتح قلعه باستیل در سال ۱۷۸۹م کارش به پایان رسید؛ ماهیت انقلاب را نشناخته است. در واقع انقلاب حادثه‌ی دفعی نیست که جرقه‌ای بزند و پایان یابد. «انقلاب [یک موجود] زنده است... [که] بتدریج انجام می‌گیرد.»(۱۳۹۴/۱۱/۱۹) این تدریج در حرکت انقلابی را می‌توان در سه مرحله بررسی کرد و آن‌وقت دید که آیا آن انقلاب افول کرده یا روبه‌جلو پیش می‌رود؟
